Achtergrond

Een osteoïd osteoom is een goedaardige maar pijnlijke bottumor waarbij er een versterkte botvorming ontstaat rondom een nidus (botpit). De meeste patiënten hebben een leeftijd tussen de 5 jaar en 30 jaar bij het vaststellen van de diagnose. Een osteoïd osteoom komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en het komt in alle botten voor, maar de meest voorkomende locatie van een osteoïd osteoom is in het bovenbeen of onderbeen.

Symptomen

Typische klachten van een osteoïd osteoom zijn een heftige pijn in de nacht welke goed reageert op een aspirine of een NSAID (bv ibuprofen, naproxen, diclofenac). Vaak zijn de klachten toenemend in ernst en het kan soms maanden tot jaren duren voordat de diagnose gesteld wordt.

Diagnose

De diagnose kan gesteld worden op een röntgenfoto. Om de diagnose te bevestigen en een behandelplan te maken wordt daarna een CT scan gemaakt. Een enkele keer wordt er een MRI scan gemaakt en/of een biopt afgenomen om andere afwijkingen uit te sluiten.

Behandeling en behandelresultaat

De behandeling van een osteoïd osteoom bestaat uit verschillende mogelijkheden.

• Conservatief. Een osteoïd osteoom kan vanzelf kan genezen en uitdoven in 2 tot 6 jaar. Tijdens deze periode kan en mag er pijnstilling gebruikt worden op geleide van de klachten.
• Radiofrequente ablatie (RFA). RFA wordt uitgevoerd door een interventie radioloog. Bij RFA wordt een naald-electrode via een klein sneetje in de huid in de nidus geplaatst onder zicht van een CT scan. De naald-electrode wordt verhit waardoor de tumorcellen dood gaan. De behandeling kan uit 1 of enkele keren verhitten bestaan, afhankelijk van de locatie en de diameter van de afwijking. De kans bestaat dat na de behandeling het osteoïd osteoom terugkomt (recidief). Bij RFA is de recidiefkans ongeveer 5%.
• Operatief. Soms is een operatie nodig als de locatie van de nidus niet met RFA bereikt kan worden of als er sprake is van een recidief. Tijdens een operatie wordt de nidus verwijderd en zo nodig wordt het bot dan versterkt met een plaat en schroeven. De specifieke aspecten van een operatie kunnen dus van patiënt-tot-patiënt verschillen.

Referenties

1. Tepelenis K, Skandalakis GP, Papathanakos G, Kefala MA, Kitsouli A, Barbouti A, Tepelenis N, Varvarousis D, Vlachos K, Kanavaros P, Kitsoulis P. Osteoid Osteoma: An Updated Review of Epidemiology, Pathogenesis, Clinical Presentation, Radiological Features, and Treatment Option. In Vivo. 2021 Jul-Aug;35(4):1929-1938. doi: 10.21873/invivo.12459. PMID: 34182465; PMCID: PMC8286494.

2. Tordjman M, Perronne L, Madelin G, Mali RD, Burke C. CT-guided radiofrequency ablation for osteoid osteomas: a systematic review. Eur Radiol. 2020 Nov;30(11):5952-5963. doi: 10.1007/s00330-020-06970-y. Epub 2020 Jun 9. PMID: 32518986; PMCID: PMC8193458.